Bất
ngờ từ những mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao
Mô hình nông nghiệp công nghệ cao, trồng rau
thủy canh, kết hợp nuôi cá đặc sản là một trong những điểm sáng làm kinh tế
nông nghiệp của tỉnh Đồng Tháp. Mô hình dưới nuôi cá đặc sản, trên trồng rau
thủy canh bằng hệ thống tuần hoàn Aquaponics đáp ứng mục tiêu nâng cao chất
lượng, hướng đến nền nông nghiệp an toàn bền vững. Từ mô hình khởi nghiệp của
chàng thanh niên Nguyễn Tiến Thành, Công ty TNHH Nông sản Đồng Tháp AQUA (ấp
Bình Hiệp B, xã Bình Thạnh Trung, huyện Lấp Vò) ngày càng lớn mạnh với lợi
nhuận hàng tỷ đồng mỗi năm.
Thay vì bổ sung phân bón và các chất hóa học
cho cây trồng, mô hình Aquaponics này sử dụng chất thải từ nuôi cá, nhờ sự
chuyển hóa từ các loại vi sinh vật thành chất dinh dưỡng cần thiết và đầy đủ
cho sự phát triển của cây rau thủy canh. Tương tự, thay vì phải xử lý nước rồi
xả nước từ nuôi cá ra môi trường, hệ thống Aquaponics sử dụng cây trồng để làm
sạch nước và trả lại cho bể nuôi cá đặc sản.
Nhờ vậy, người trồng rau thủy canh, nuôi cá
đặc sản tiết kiệm được 40-50% chi phí sản xuất trong khi cải thảo, xà lách, tía
tô, cải bẹ xanh, cá chình, cá chạch lấu, cá côi, lươn... được nuôi trồng theo
hướng hữu cơ thẳng tiến vào các siêu thị.
Khoa học công nghệ cũng góp phần nâng tầm sản
phẩm OCOP. Đơn cử như sản phẩm nước mắm truyền thống tại Hải Hậu. Với việc đầu
tư công nghệ, quá trình ngâm ủ từ 18 - 24 tháng và áp dụng hệ thống lọc nước
theo công nghệ RO (thẩm thấu ngược) thay cho sử dụng ống tre truyền thống trong
quá trình rút nước mắm để loại bỏ cặn và vi khuẩn, sản phẩm “Nước mắm truyền
thống Tân Phú”của công ty TNHH Hải sản Hải Thịnh, thị trấn Thịnh Long công nhận
sản phẩm OCOP xếp hạng 4 sao cấp tỉnh.
Tại Sơn La - vùng trồng cây ăn quả lớn nhất
miền Bắc, các dòng sản phẩm chủ lực như mận hậu, bưởi da xanh, xoài đều đã được
áp dụng các phương pháp lựa chọn thời điểm khoanh cây, khoanh cành để thúc đẩy
mận ra hoa sớm. Nhờ vậy, các loại quả đều có thể rải vụ thành 3 trà, gồm: trà
sớm, trà trung, trà muộn, kéo dài thời gian thu hoạch các loại cây ăn quả là
giải pháp hữu hiệu để giải bài toán “được mùa, mất giá”. Ông Dương Gia Định,
Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Sơn La cho biết: Toàn
tỉnh hiện có trên 1.000 ha cây ăn quả các loại đang được áp dụng các biện pháp
kỹ thuật ra hoa, đậu quả rải vụ, giá bán cao hơn gấp 2 - 3 lần so với chính vụ.
Ở quy mô ngành nông nghiệp các địa phương,
ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) để dự báo tình hình sâu bệnh trong
trồng trọt và quản lý dịch tễ trong chăn nuôi; ứng dụng WebGis trong quản lý và
giám sát hệ thống đê điều đều đã trở thành quen thuộc và áp dụng phổ biến.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn,
giá trị tạo ra từ ứng dụng khoa học công nghệ đã góp phần quan trọng vào tăng
trưởng ngàng nông nghiệp.
Cụ thể, ở giai đoạn năm 2016-2020, trên cơ sở
tiềm lực của giai đoạn trước, mặc dù phải đối diện với nhiều thách thức nặng nề
hơn về dịch bệnh, biến đổi khí hậu, hội nhập quốc tế, tốc độ tăng trưởng GDP
toàn ngành nông lâm thủy sản ước đạt 2,71%/năm, vượt mục tiêu đặt ra.
Riêng năm 2020, GDP nông lâm thủy sản tăng
2,68% trong đó nông nghiệp đạt 2,55%, lâm nghiệp tăng 2,82%, thủy sản tăng
3,08%. Chất lượng tăng trưởng ngày càng được cải thiện. Tăng trưởng bền vững,
ổn định theo hướng tích cực của nền nông nghiệp có sự hỗ trợ không nhỏ tới từ
đóng góp của KH&CN.
Ứng
dụng công nghệ để nâng cao sức mạnh nền nông nghiệp
Để nâng cao khả năng ứng dụng công nghệ trong
công nghiệp, cuối tháng 6, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt và
Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan đã ký chương trình
phối hợp hoạt động khoa học công nghệ giai đoạn 2021 - 2030.
Chương trình này mở ra giai đoạn mới của việc
đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển và chuyển giao khoa học, công nghệ và đổi mới
sáng tạo trong nông nghiệp để nâng cao giá trị gia tăng các sản phẩm. Trong đó
tập trung vào nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp an toàn toàn, hữu cơ, công
nghệ sinh học...
Các công nghệ hướng tới tối ưu hóa quá trình
sản xuất quản trị, chuỗi giá trị ngành hàng nông sản, thúc đẩy phát triển kinh
tế nông nghiệp tuần hoàn... Mục đích đưa nông nghiệp nông thôn phát triển theo
hướng hiện đại, nâng cao chất lượng sống người dân. Các công nghệ tập trung vào
chế biến sâu, công nghệ bảo quản để nâng cao giá trị gia tăng và sức cạnh tranh
của nông sản Việt Nam.
Hai bên phối hợp tổ chức thực hiện Chương
trình công nghệ sinh học nông nghiệp; Chương trình nông nghiệp ứng dụng công
nghệ cao; Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2030; Thúc đẩy
chuyển giao, làm chủ các công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam trong các ngành,
lĩnh vực ưu tiên giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030...
Một
số sản phẩm chủ lực của ngành nông nghiệp Việt Nam sẽ đưa vào chương trình sản
phẩm quốc gia đến năm 2030. Các danh mục 5 sản phẩm quốc gia hiện nay (lúa gạo,
nấm, cafe, cá da trơn và tôm nước lợ) đã phê duyệt trong giai đoạn đến năm 2020
sẽ được rà soát, đánh giá lại để tiếp tục trong giai đoạn 2021-2030.